Azkona&Toloza konpainiak, dokumental eszenikoen trilogiarekin, antzerki dokumentalen tradizioa jarraitu eta berritu egiten du; besteak beste, Erwin Piscator eta Peter Weiss antzerkigileek (XX. mendearen hasieran eta 60. hamarkadan, hurrenez hurren) sortu zuten diziplina. Obra aitzindari horien bereizgarri zen benetako dokumentu eta fitxategiak erabiltzea (txostenak, aktak, eskutitzak, testigantzak, argazkiak, etab.) antzezpenaren oinarri gisa, eta xede zuten testuinguru historiko gatazkatsuetako errealitateak, injustizia sozialak, eta abar salatzea.

Laida eta Txaloren eszenarako dokumentalek Latinoamerikako kolonialitatea dute hizpide, eta Europak, Mendebaldeak eta munduaren iparraldeak antzinako kolonietako lurraldean eta herrietan inposatutako botere-harreman desorekatuak azaleratzen dituzte. Konfiguraziorako, testigantzak eta beste material dokumentalak erabiltzeaz gain, esperimentatu egiten dute formatu berriekin eta arte garaikidearen eta egungo arte bizien berezkoak diren espresio-elementuekin. Hala nahasten dira antzerkia, dantza, performancea, instalazioa, bideo sorkuntza eta abar.

https://beteve.cat/artic/akcona-toloza-trilogia-pacifico/

Pacífico proiektuaren atal bakoitza sortzeko, Laidak eta Txalok denboraldi luzeak ematen dituzte antzerki dokumentala eraikitzeko fase batetik bestera:ikerketa eta dokumentazio lanak egiteko Latinoamerikako hainbat lurraldetara bidaiatzen dute. Sarritan, egoitza artistikoetan antolatzen eta laburtzen dute ikertutako materiala. Eszenaratzean ematen diete azken forma kontakizuna osatzen duten elementuei, eta kolaboratzaile talde bat dute une horretan argien diseinuarekin, musikarekin eta abarrekin laguntzeko.

Proiektu honen helburua da «historia berrirakurtzea eta berridaztea, isiltzea eta menderatutakoen ahotsa entzutea, eta Latinoamerika osatzen eta hari bizia ematen dioten paisaia eta lurralde ederrak (herriek jasandako basakeriak gorabehera) ikusleen begien aurrean berreraikitzea».